Niềm tin người tiêu dùng Mỹ suy giảm trước lo ngại thuế quan đẩy lạm phát

Niềm tin của người tiêu dùng Mỹ sụt giảm trong tháng này, trong khi kỳ vọng lạm phát tăng mạnh do lo ngại các chính sách thuế quan của chính quyền Trump sẽ làm giá cả leo thang, theo khảo sát người tiêu dùng của Đại học Michigan công bố hôm thứ Sáu.

Lo ngại lạm phát gia tăng

Joanne Hsu, giám đốc khảo sát của Đại học Michigan, cho biết: “Kỳ vọng của người tiêu dùng về lạm phát đã xấu đi đáng kể trong tháng này. Họ rõ ràng đang chuẩn bị cho sự trở lại của lạm phát.” Bà nhấn mạnh rằng người tiêu dùng dự đoán các đợt tăng thuế quan sẽ đẩy lạm phát cao hơn, dù sự bất ổn trong chính sách khiến quan điểm của họ có thể thay đổi.

Cả năm thành phần của chỉ số tâm lý người tiêu dùng đều giảm trong tháng 2, với điều kiện mua hàng hóa lâu bền giảm mạnh nhất, tới 19%, do “nỗi lo giá cả tăng vì thuế quan sắp xảy ra,” Hsu giải thích. Khoảng 40% người tiêu dùng tự đề cập đến tác động của thuế quan trong tháng này, tăng từ 27% trong tháng 1 và dưới 2% trước cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024.

Doanh nghiệp cũng mất niềm tin

Không chỉ người tiêu dùng, tâm lý doanh nghiệp Mỹ cũng lao dốc, chạm mức thấp nhất trong 17 tháng, theo Chỉ số PMI Tổng hợp Flash Mỹ của S&P Global công bố cùng ngày. Chris Williamson, nhà kinh tế trưởng tại S&P Global Market Intelligence, nhận định: “Tâm trạng lạc quan của các doanh nghiệp đầu năm đã tan biến, thay vào đó là bức tranh u ám với bất ổn gia tăng, hoạt động kinh doanh chững lại và giá cả leo thang.”

Williamson cho biết các công ty lo ngại về tác động của chính sách chính phủ, từ cắt giảm chi tiêu đến thuế quan và diễn biến địa chính trị. “Doanh số bị ảnh hưởng bởi sự bất ổn từ bối cảnh chính trị thay đổi, trong khi giá cả tăng do nhà cung cấp điều chỉnh vì thuế quan,” ông nói. Khảo sát của S&P Global, từng dự báo kinh tế Mỹ tăng trưởng hơn 2% trong năm 2025, giờ chỉ dự đoán mức tăng 0,6%.

Khảo sát Sản xuất Empire State của Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York cũng ghi nhận sự suy giảm niềm tin và rủi ro lạm phát gia tăng. Richard Deitz, cố vấn nghiên cứu kinh tế tại New York Fed, cho hay: “Giá đầu vào tăng với tốc độ nhanh nhất trong gần hai năm, và sự lạc quan về triển vọng giảm đáng kể.” Khảo sát này được thực hiện từ ngày 3 đến 11/2.

Cục Dự trữ Liên bang đối mặt áp lực

Ngày 29/1, Cục Dự trữ Liên bang (Fed) quyết định giữ nguyên lãi suất chuẩn do lo ngại các kế hoạch của chính quyền Trump, bao gồm thuế quan, nới lỏng quy định, trục xuất hàng loạt và cắt giảm thuế, có thể kích thích lạm phát trong những tháng tới. Tuy nhiên, các quan chức Fed vẫn đánh giá kỳ vọng lạm phát dài hạn ở mức ổn định.

Raphael Bostic, Chủ tịch Fed Atlanta, cho biết trong báo cáo thứ Năm rằng khảo sát Kỳ vọng Lạm phát Doanh nghiệp của Fed Atlanta ghi nhận vào tháng 12/2024, lần đầu tiên trong bốn năm, các doanh nghiệp dự đoán chi phí đơn vị chỉ tăng trung bình 2% trong 12 tháng tới. Tuy nhiên, khảo sát của Đại học Michigan cho thấy kỳ vọng lạm phát dài hạn của người tiêu dùng tăng từ 3,2% trong tháng 1 lên 3,5% trong tháng 2.

Tác động đến nền kinh tế

Sự suy giảm niềm tin của cả người tiêu dùng và doanh nghiệp, cùng với lo ngại về thuế quan, báo hiệu một giai đoạn khó khăn cho nền kinh tế Mỹ. Nếu lạm phát tăng như dự đoán, người tiêu dùng có thể tiếp tục hạn chế chi tiêu, đặc biệt với hàng hóa lâu bền, trong khi các doanh nghiệp đối mặt với chi phí cao hơn và nhu cầu giảm. Các nhà bán lẻ và nhà sản xuất cần chuẩn bị cho kịch bản này bằng cách điều chỉnh chiến lược giá và chuỗi cung ứng để giảm thiểu tác động.